مروری بر وضعیت صید ماهیان خاویاری در شرکت های تعاونی پره و صیدگاههای ماهیان خاویاری در سواحل ایرانی دریای خزر (استان مازندران)

این مطالعه در سواحل جنوبی دریای خزر و آب­های مازندران طی سال­های ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۱ به اجرا در آمد. نمونه برداری از ماهیان به­صورت ماهانه بوسیله دو روش صید، دام گوشگیر صیدگاه­های ماهیان خاویاری (شرکتی) که دام گوشگیر در اندازه چشمه های مختلف در دریا مستقر می شوند و تور پره ماهیگیران صیادی که طول آن ۱۲۰۰ متر و بصورت محاصره ای به ساحل کشیده می شوند صورت پذیرفت. نمونه ها پس از صید به کارگاه تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری شهید رجایی ساری منتقل شد تا به منظور تکثیر مصنوعی در جهت حفظ و بازسازی ذخایر مورد استفاده قرار گیرند. هدف از این مطالعه بررسی پراکنش و فراوانی گونه های مختلف ماهیان،وضعیت صید، میزان خاویار در ماهیگیران پره و صیدگاه در سواحل مازندران می باشد. در مجموع ۱۸۵۸ عدد از گونه های مختلف ماهیان خاویاری شامل فیل ماهی Huso hosu، ازون برون Acipenser stellatus، تاس ماهی ایرانی Acipenser persicus، تاس ماهی روسی Acipenser guldenstaedtii و شیب Acipenser nudiventris)، صید شدند که تاس ماهی ایرانی (A. persicus) با بیشترین فراوانی (۶۹%) ، و تاس ماهی روس (A. guldenstadtii) با کمترین فراوانی (۲%) را داشتند در مجموع، ۵۳۲۶۴ کیلوگرم گوشت صید گردید که سهم ماهیگیران پره ۲۳۴۶۶ کیلوگرم و سهم صیدگاه ها ۲۹۷۹۸ کیلوگرم بوده است. همچنین از مجموع ۵۶۳۳ کیلوگرم خاویار استحصال شده، ۲۴۶۹ کیلوگرم بوسیله ماهیگیران پره و ۳۱۶۳ بوسیله صیدگاه ها بوده است. اختلاف معنی داری از نظر تولید گوشت و خاویار بین صیدگاه شرکتی و ماهیگیران پره وجود داشت (۰۵/۰>p). بنابراین، پیشنهاد می گردد برای بازسازی ذخایر ماهیان خاویاری، حراست و احیای رودخانه های مهم برای تکثیر طبیعی و نیز تخصیص اعتبار برای فعال نمودن گروههای سازمان مردم نهاد (NGO) با نصب بنرها در زمان مهاجرت تولید مثلی در مصب و طول مسیر رودخانه­های مهم انجام پذیرد.



دریافت نسخه PDF

مقایسه خصوصیات زیست¬سنجی دو گونه گاوماهی شنی (Neogobius pallasi) و گاو ماهی خالدار (Neogobius melanostomus) بخش جنوب شرقی دریای خزر

مطالعه زیست­شناسی و بوم‌شناسی گونه‌های مختلف ماهیان در یک بوم­سازگان آبی از ضروریات اولیه حفظ ذخایر آن‌ها بوده و منجر به شناخت و تحلیل بوم­شناختی زنجیره غذایی بوم­سازگان می‌گردد. وجود گونه­های گاوماهی در منطقه مهم آشوراده، بررسی و تعیین تفاوت ویژگی­های ریخت­سنجی این خانواده، دلیل انجام مطالعه­ برخی پارامترهای ریخت­سنجی دو گونه گاو ماهی خالدار (Neogobius melanostomus) و گاوماهی شنی (Neogobius pallasi) شد. نتایج  آزمون آماری به روش ANOVA و تست دانکن نشان داد که گاو ماهی خالدار و گاو ماهی شنی در ۱۲ ویژگی ریخت‎سنجی دارای اختلاف معنی­دار بودند. در بررسی خصوصیات شمارشی به دست آمده از گاو ماهی­ها  در سه ویژگی دارای اختلاف معنی­داری بودند. نتایج به­دست آمده بر اساس الگوی رشد پاولی نشان داد که الگوی رشد در هر دو جنس به صورت آلومتریک است. در نتایج به دست آمده به کمک روش تجزیه به مولفه‎های اصلی (PCA) در ویژگی­های ریخت‎سنجی گاو ماهی­ها تا حدودی جدایی دیده می­شود اما ویژگی­های شمارشی این ماهی در منطقه مورد مطالعه، بسیار به هم نزدیک بوده است و همچنین میزان هم­پوشانی در ویژگی­های شمارشی آن­ها بسیار بالا بود. همچنین نتایج حاصل از آزمون آماری چند متغیره DFA در ویژگی­های ریخت‎سنجی جدایی بالایی نشان داد به صورتی که که بیشتر داده­ها از هم فاصله داشتند و هم­پوشانی کمی بین آن­ها وجود داشت ولی در رابطه با ویژگی­های شمارشی هم­پوشانی بالا بود.



دریافت نسخه PDF

ورود شانه دار و اثرات آن در فرصتها و چالشهای پرورش ماهی در قفس در دریای خزر

دریای خزر محل زیست گونه­ ها و گروه­های مختلفی از آبزیان از جمله پلانکتون­ها تا ماهیان است که مورد بهره­برداری قرار می­گیرند، متاسفانه در طی دهه گذشته این دریا با ورود و انتشار سریع برخی از گونه­های غیربومی نظیر شانه­دار Mnemiopsis leidyi ، سبب تغییرات عمده­ای در این دریا شده­است. بیشترین میزان زیتوده شانه­دار در فصل تابستان با درجه حرارت ۳۰-۲۵ درجه سانتی­گراد و بیشترین میزان تراکم شانه­دار نیز در فصل پائیز و کمترین میزان آن در دمای ۱۰-۸ درجه سانتیگراد مشاهده می­شود. توزیع فراوانی طولی شانه­دار بیانگر این است در حالی­که ۸۳٪ جمعیت آن از موجودات لاروی و نابالغ تشکیل شده­اند، تنها کمتر از ۱۷٪ متعلق به گروه بالغین شانه­دار می­باشد. بر اساس مطالعات غذای اصلی شانه­دار در دریای خزر مراحل ناپلیوسی (نوازدی)، copepodites  و بالغین گونه A. tonsa (۶۶٪)  و لارو دو کفه­ای­ها (۱۳٪) است. از طرفی، گرایش به ماهیان جهت  پرورش در آب­های لب­شور و شور ﮔﺴﺘﺮش یافته و در بین ماهیان پرورشی ماهی آزاد اقیانوس اطلس با ۵۱ درصد و ماهی قزل­آلای رنگین کمان با ۹ درصد در دنیا از مهمترین ماهیان برای پرورش ماهی در محیط قفس محسوب می­گردند.



دریافت نسخه PDF

شکوفایی سیانوباکتریایی دراکوسیستم مانگرو: چالشها و راهبردها

جنگل­های مانگرو اکوسیستمی ساحلی بوده و درمناطق گرمسیری و نیمه­گرمسیری انتشاردارند. این اکوسیستم­ها در سواحل خلیج فارس و دریای عمان نیز توسعه یافته­اند. در سالیان اخیر به­دلیل تغییرات اقلیمی و مداخلات انسانی موارد وقوع شکوفایی سیانوباکتریایی مضر در زیستگاه­های حساس و در معرض انقراض مانند مانگرو‌‌ها افزایش یافته و به­عنوان یک تهدید اکولوژیک بالقوه معرفی شده­اند. شکوفایی سیانوباکتری­های مضر در اکوسیستم مانگرو می­تواند چالش­هایی را در زمینه­های اقتصادی، زیست محیطی و انسانی به­دنبال داشته باشد. با توجه به نقش مهم این اکوسیستم در میزبانی از تنوع گسترده‌ای از جانوران و گیاهان منحصر به فرد آسیب دیدن این زیستگاه لطمه­ای­جبران­ناپذیر به تنوع زیستی منطقه وارد خواهد نمود. از جنبه دیگر با توجه به اهمیت اقتصادی و غذایی برخی از گونه­های ساکن در اکوسیستم مانگرو مانند جمعیت­های میگو و صدف حفاظت از این اکوسیستم از جنبه­های اقتصادی و انسانی نیز اهمیت می­یابد. هدف از مقاله حاضر تبیین اهمیت اکوسیستم مانگرو و عملکرد سیانوباکتریها در این اکوسیستم و همچنین پیش­بینی چالش‌های احتمالی و ارائه راهبرد‌هایی مناسب برای حل آنها می­باشد. در این مطالعه استراتژی مدیریت تلفیقی شکوفایی سیانوباکتریایی مضر به­عنوان راهبردی جامع و کلیدی پیشنهاد شده و مورد بحث قرار گرفته شده­است. با بکارگیری این راهبردها چشم­ا­ندازی مناسب برای حفاظت از اکوسیستم مانگرو و به­دنبال آن تامین امنیت غذایی فراهم خواهد شد.



دریافت نسخه PDF

مقایسه سطوح مختلف سوسپانسیون میکروجلبک کلرلا در عملکرد وزنی جوجه گوشتی در

جلبک کلرلا ولگاریس در صنعت دام، طیور و آبزیان نقش مهمی را ایفا می­کند. همچنین به­عنوان داروی جایگزین آنتی­بیوتیک مورد استفاده در این صنایع کاربردهای وسیعی دارد. مواد معدنی و ویتامین­های زیادی که در جلبک­های دریایی وجود دارد، استفاده از آنها را در صنعت مرغداری افزایش داده ­است. این تحقیق به­ منظور تعیین اثرات نوشیدنی (سوسپانسیون) میکروجلبک کلرلا بر حذف آنتی­بیوتیک و عملکرد وزنی در جوجه­های گوشتی از ۱تا ۴۲ روزگی انجام شد. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با ۵ تیمار و سه تکرار (هر تکرار ۱۲ قطعه جوجه) و با ۱۸۰ قطعه جوجه گوشتی (سویه هما) اجرا گردید. با توجه به نتایج بدست آمده هرچند وزن تیمارها از نظر آماری اختلاف معنی­دار نداشت اما تغییرات آن نشان از افزایش وزن در تیمارهای ۳ ( ۱۰۰ درصد) و تیمار ۵ ( ۱۰۰ درصد با آنتی بیوتیک) نسبت به تیمار شاهد داشت. همچنین تیمار ۲ (۷۰ درصد) تقریبا هم وزن شاهد بود. می‌توان نتیجه گرفت با استفاده سوسپانسیون میکروجلبک کلرلا در پرورش جوجه­های گوشتی انتظار افزایش وزن داشت و همچنین می­تواند به عنوان جایگزین آنتی­بیوتیک در پرورش جوجه­های گوشتی معرفی گردد.



دریافت نسخه PDF